Bràiste Latharna

Bràiste Latharna

Dearbh-aithne: QZP40_2475_1_P011 TUAIRISGEUL: Thathar ag ràdh gur ann aig Raibeart am Brus a bha am bràiste seo. An dèidh dha call aig blàr Mheithinnidh ann an 1306, theich Raibeart am Brus gu costa Earra-ghàidheil. Aig Dail Rìgh, faisg air Taigh an Droma, rinn Iain Bacach, 5mh ceannard Chlann MhicDhùghaill, feall-fhalach air, le mu 1,000 saighdear. 'S e dìoghaltas a bh'anns an ionnsaigh, oir bha Iain Comyn, mac-peathar do cheannard MhicDhùghaill a bha a' strì airson an rìgh-chathair. Bha aig Brus ri a chleòc is a bhràiste fhàgail ann an làimh fear a thug ionnsaigh air san t-sabaid. Bha am bràiste air a chumail ann an Caisteal Dhùn Ollaimh mus deach a chur gu Caisteal Ghaoilein, daingneachd eile a bha aig Clann MhicDhùghaill air eilean Chearrara, a bha faisg air làimh, a chumail sàbhailt ann an cogaidhean nan Cùmhnantach. Ach, chaidh an caisteal a ghlacadh is a losgadh le Seanalair Mac an Fhleisdeir ann an 1647, is chaidh am bràiste a ghoid. Chan fhacas e tuilleadh gu 1819, nuair a chaidh a lorg ann an ciste an dèidh do Mhàidsear Caimbeul à Bragleen bàsachadh. Bha sgrìobhainn a bha còmhla ris a' dearbhadh gun tug na Caimbeulaich o Chaisteal Ghaoilein e. Thug an Seanalair Donnchadh Caimbeul à Loch nan Eala air ais do cheannardan MhicDhùghaill e ann an 1824. Sheall Ban-rìgh Bhioctoria ris nuair a thadhail i air ceannard MhicDhùghaill ann an 1842. Chan fhaicear e ro thric, oir tha e air a chumail ann an seilear-banca nach fhaigh ach ceannard a' chinnidh fhosgladh. B' ann nuair a bha a' Bhan-rìgh san Òban ann an 1956 fear dhe na tursan mu dheireadh a nochd am bràiste. 'S e criostal leth-chruinn ann an airgead le neamhnaidean mu thimcheall air a th'ann. Bha e air fhaicinn mar chomharra ùghdarrais, is thig an criostal às, le beàrn air a chùlaibh - 's dòcha gun robh cuimhneachan air choireigin ann uaireigin. Ach, tha eòlaichean ann an ealain nam meadhan-linntean ann an Alba air ràdh o chionn ghoirid gur ann o mheadhan a' 15mh linn a tha am bràiste, is nach urrainn gur ann aig a' Bhrus a bha e. Chaidh an lann seo a thoirt o 'Notice Respecting the Brooch of Lorn, with an engraving' and published in 'Archaeologia Scotica or Transactions of the Society of Antiquaries of Scotland', leab. IV (1857) ÀITE: N/A DEIT: 1857 NEACH-FIOSRACHAIDH: Leabharlainn na Gàidhealtachd CRUINNEACHADH: Fraser Mackintosh Collection (illustrations) ID Maoin: 31685 KEYWORDS_GAELIC: