Eilean Ratharsair, a' cur air an Dealan-uisge

Eilean Ratharsair, a' cur air an Dealan-uisge

Dearbh-aithne: GB232_RAMSAY_D893_1_11_028 TUAIRISGEUL: Chaidh an dealbh seo a thogail aig Taigh Bhorghasdail ann an Eilean Ratharsair air 14 Am Màrt 1956. B' e latha sùbhachais a bha seo dha na h-eileanaich oir b' e seo an latha a bha dealan ri fhaotainn air an eilean airson a' chiad uair. Thòisich an subhachas sa Bhaile Meadhanach sa Bhràighe san Eilean Sgitheanach far an do chruinnich muinntir an àite, oifigich Bòrd an Dealain-uisge agus aoighean. Bhrùth Màidsear Seanailear Haraidh Dòmhnallach, sealbhadair oighreachd Am Bràighe an suidse, agus diogan an dèidh sin leig rocaidean a chaidh a losgadh os cionn Ratharsair fios gun robh an dealan air ruighinn. Le cumhachd bhon stèisean aig Lochan an Stòir bha an dealan a' dol gu Suidhisnis ann an Ratharsair tro chàball fon mhuir às an Àird sa Bhràighe. An dèidh an t-seirbheis oifigeil seo agus na h-òraidean chaidh na h-aoighean a-null a Ratharsair air bàt'-iasgaich. Bha taisbeanadh de dh'innealan dealain agus taisbeanadh còcaireachd aig Bòrd an Dealain-uisge ann an Taigh Bhorghasdail. Chaidh cead a thoirt do Bhòrd Dealan-uisge Cheann a Tuath na h-Alba dam agus stèisean cumhachd a thogail ann an Lochan an Stòir san Eilean Sgitheanach ann an 1949. Anns a' phròiseact seo, chaidh uisge à Loch Fada agus Loch Leathann a chur gu loch-tasgaidh ùr Lochan an Stòir le stèisean dealain gu h-ìosal air Bàgh Bheararaig. Thòisich obair togail tràth sa bhliadhna 1950 agus dh'fhosgail an stèisean cumhachd sa Chèitean 1952. Roimhe seo, bha dealan aig cuid de na taighean ann an sgìre an Ath Leathann tro chàbal fon mhuir à Caol Loch Aillse, le dealan à stèisean cumhachd Drochaid Nòsdaidh. Bha gineadair beag aig an Taigh-òsta Rìoghail ann am Port Rìgh a bhiodh a' toirt seachad dealan airson solas sràide agus airson beagan thaighean. Bha gineadairean aig a' mhòr-chuid de na taighean-òsta agus aig cuid de na taighean mòra. Chaidh Bòrd Dealan-uisge Cheann a Tuath na h-Alba a stèidheachadh fo chumhachd Achd Leasachaidh Dealan-uisge (Alba) 1943. Chaidh am Bile a chur air adhart le fear Tòmas MacIain aig Taigh nan Cumantan. Chuir e an cèill gum biodh e na fhuasgladh do chuid bho dhuilgheadasan a bha aig a' Ghàidhealtachd aig an àm le bhith a' cleachdadh 'comas mòr falaichte na sgìre' ('the great latent power of the region'). Dh'inns e do na Cumantan 'gum biodh agus gum bu chòir gum biodh gnìomhachasan, an dà chuid prìobhaideach is poblach, a bhith air an tàladh don Ghàidhealtachd mar thoradh air an leasachadh seo' ('industries, whether owned nationally or privately, will be and ought to be, attracted to locations in the Highlands, as a result of this measure'.) Bhiodh prìomhachas aig luchd-caitheimh àbhaisteach an toiseach agus an uair sin aig an fheadhainn a bhathas an dùil a chleachdadh tòrr mòr cumhachd. Dheigheadh cumhachd sam bith a bha air fhàgail a reic ris a' Ghriod Nàiseanta. Bhathas airson gun deigheadh prothaidean bho bhith a' reic an dealain seo a chleachdadh gus cosgaisean an lùib a bhith a' cumail dealan ri àiteachan iomallach a lùghdachadh agus gus cuideachadh a thoirt do leasachaidhean sòisealta is eaconamach air a' Ghàidhealtachd. Bha an clàs sòisealta ainmeil seo ag aithneachadh gun robhar a' coimhead air a' Bhòrd mar inneal ann a bhith a' toirt ath-bheothachadh air ceann a tuath na h-Alba, agus chan ann a-mhàin mar bhuidheann cruthachadh dealain. Bhathar den bheachd gum biodh gu leòr cumhachd às an stèisean cumhachd air Loch Sloy, taobh an iar Loch Laomainn airson na bha a dhìth ann am meadhan agus taobh an iar na h-Alba. Bhiodh a' chumhachd a bharrachd air a chleachdadh gus taic a thoirt do na pròiseactan aig Mòrar agus Loch Aillse air sgàth 's nach biodh e buailteach gum biodh e comasach do na sgeamachan seo a bhith prothaideach. Bha cosgaisean togail nan trì phròiseactan seo air a thomhas aig £4,600,000 Faodar an dealbh seo a cheannach. Airson tuilleadh fiosrachaidh mu cheannach is prìsean, cuir post-d gu: Skye and Lochalsh Archives ÀITE: Ratharsair SGÌRE: An t-Eilean Sgitheanach SIORRACHD/PARRAIST: INBHIR NIS: Port Rìgh DEIT: 14 Màrt 1956 LINN: 1950an NEACH-FIOSRACHAIDH: Ionad Tasglainn an Eilein Sgitheanaich & Loch Aillse CRUINNEACHADH: William J Ramsay Archive ID Maoin: 9004 KEYWORDS_GAELIC: